Dortmunder

Uit etiwiki
Naar navigatie springenNaar zoeken springen

Dortmunder is een bier van lage gisting, goudgeel van kleur (9 EBC) met een moutige smaak. Het is niet zo sterk gehopt als pils waardoor het een iets zachtere smaak heeft.

Het Dortmunder bier werd in 1843 als eerste door Heinrich Wenker en zijn vader gebrouwen in de brouwerij Krone am Markt in Dortmund. Wenker had tijdens zijn opleiding als brouwer in München en Wenen de Beierse brouwmethode met ondergisting leren kennen, en introduceerde die methode in Dortmund. De verdere ontwikkeling van dit bier leidde rond 1870 tot het bier dat we nu als Dortmunder kennen. Het bier werd iets sterker gebrouwen om het over een langere afstand te kunnen vervoeren. Daarom staat het bier plaatselijk bekend als Export. De uitvinding van industrieel koelen, de opkomst van de massaproductie aan het eind van de 19e eeuw en de verhoogde vraag naar bier leidden tot het ontstaan van grote brouwerijen. Dortmund werd in die tijd één van de grootste bierproducenten in Europa met brouwerijen zoals de Dortmunder Actien-Brauerei, de Dortmunder Union-Brauerei en de Privatbrauerei Dortmunder Kronen.

Dortmunder in Nederland

Advertentie uit 1885 voor het eerste Nederlandse Dortmunder bier
Etiket van bottelaar Van Heesakkers. Het logo lijkt sterk op dat van de Dortmunder Actien-Brauerei

Het Dortmunder bier of Dortmunder Lagerbier werd vanaf 1867 in Nederland geïmporteerd als een van de "Beiersche", bedoeld wordt ondergistende, biersoorten. Net als Pilsener en Münchener zal ook het Dortmunder in de smaak zijn gevallen waardoor het voor Nederlandse brouwers en bottelaars interessant werd om het bier na te maken. Dat gebeurde blijkbaar op zo'n grote schaal dat de Duitse brouwerijen en hun importeurs in de jaren 1870 al waarschuwen voor verschillende namaaksels die onder den naam van Dortmunder in den handel worden gebracht. Het duurt bijna twintig jaar voordat op 1 april 1885 de Amerfoortsche Beiersch Bierbrouwerij als eerste Nederlandse brouwerij onder eigen naam een Dortmunder bier uitbrengt. Nog voor de eeuwwisseling brouwen ook veel van de andere Beiersche bierbrouwerijen zoals Amstel, Heineken, ZHB, Waldeck, De Posthoorn uit Tilburg en DAVO een eigen Dortmunder bier. Het Dortmunder bier van Ravenswaay's Bierbrouwerij-Maatschappij wordt, als blijk van hoge waardering, zelfs bekroond met de gouden medaille op de Nationale tentoonstelling Nijverheid en Kunst in Dordrecht van 1899.

mrt 1888 Amstel Dortmunder (export-Dortmunder) jun 1888 ZHB mei 1889 Stoombierbrouwerij Waldeck (Hoogkerk bij Groningen) 1891 DAVO Deventer, Zwolsche stoombierbrouwerij 1896 Korvels Dortmunder Bier van De Posthoorn (Tilburg) 1897 Heinekens Dortmunder Export-bier 1898 Enschedesche Bierbrouwerij 1899 Ravenswaaij's Bierbrouwerij-Maatschappij uit Gorinchem. Dortmunder Bier Bekroond met de gouden medaille op de Nationale tentoonstelling Nijverheid en kunst in Dordrecht 1897. 1903 Deli 1907 Men gelieve het echte DORTMUNDER BIER s.v.p. niet te verwarren met namaak of zoogenaamd Dortmunder Bier. (adv Dortmunder Actien Bier) 1907 Kronenbier uit de Kronenbrauwerei Heinr. Wenker Dortmund. Ontegenzeggelijk het beste Dortmunder Bier. 1915 Dortmunder actiën brauwerij kan niet meer leveren Amstel profiteert. 1924 De Gekroonde Bel. 1926 De Schaapskooi. 1927 Oranjeboom.http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=dortmunder+bier&coll=ddd&page=282&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Landelijk&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&sortfield=date&resultsidentifier=MMKB04%3A000144635%3Ampeg21%3Aa0066&identifier=MMKB04%3A000144635%3Ampeg21%3Aa0066. en met garantiestrook http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=dortmunder+bier&coll=ddd&page=290&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Landelijk&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&sortfield=date&resultsidentifier=MMKB04%3A000144689%3Ampeg21%3Aa0102&identifier=MMKB04%3A000144689%3Ampeg21%3Aa0102 Dortmunder het zachte http://www.delpher.nl/nl/kranten/view?query=dortmunder+bier&coll=ddd&page=296&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Landelijk&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&facets%5Bspatial%5D%5B%5D=Regionaal%7Clokaal&sortfield=date&resultsidentifier=ddd%3A010348193%3Ampeg21%3Aa0009&identifier=ddd%3A010348193%3Ampeg21%3Aa0009 1930 Dortmunder Union Bier Het meeste gedronken Duitsche bier in nederland. 1930 Van Vollenhoven's Dortmunder 1932 Bij ieders bord hoort phoenixdort! 1932 3 Hoefijzers dortmunder 30-6-1933 oproep in Het Volk; Koopt geen Duitsch bier. De dortmunder bierbrouwerijen doen ijverig mee aan het boycotten van joden. 1935 Albino dortmunder. 1936 Dortmunder niet minder dan pils. 1937 Edah verkoopt Bavaria Dortmunder Bier 14ct en Phoenix Dortmunder Bier 18ct 1939 De Schaapskooi Dortmunder 1954 Gulpener Dort. 1963 speciaal dortmunder glas van Oranjeboom 1966 gratis sleutelhanger bij 6 flessen Oranjeboom dortmunder v.a. 1970 geen Oranjboom dortmunder meer gevonden 1974 Alfa super dortmunder